Eerste klinische ervaringen met de nieuwe universele composiet OMNICHROMA

Met de twee speciaal ontworpen composietmaterialen OMNICHROMA (voor alle normaal lichtdoorlatende restauraties) en OMNICHROMA BLOCKER (als aanvullend substructureel materiaal wanneer een aanzienlijk lagere transparantie van de restauratie vereist is) heeft TOKUYAMA DENTAL een volledig nieuwe groep restauratiematerialen gecreëerd voor directe adhesieve restauraties in de context van esthetische maatregelen voor gebitsbehoud:

zogeheten ‘idiochromatische’ vulmaterialen.

Dit zijn [volgens de definitie van de auteur die hier schrijft] “restauratiematerialen die hun juiste kleur en lichtoptisch effect (na uitharding met licht) ‘op hun eigen manier’ of ‘uit zichzelf’ (gelijk aan ‘idio-’) bereiken in het te reconstrueren defecte gebied”. Deze speciale, in feite volledig nieuwe tandheelkundige materialen voor het esthetisch restaureren van defecten vereisen daarom geen voorafgaande kleurselectie bij direct enoraal gebruik. De mogelijkheid van deze materialen, de eigen kleur aan te passen (in het Engelse taalgebied ‘color adjustment potential’ genoemd) maakt afwegingen met betrekking tot de meest geschikte elementkleur voor de restauratie van het defect volledig overbodig. Zorgen over de kleurgetrouwheid van het restauratiemateriaal voor en na uitharding met licht zijn bij deze groep materialen al net zo overbodig.

Samenvattend kan worden gesteld dat de klinisch uiterst relevante vragen met betrekking tot ‘kleurcompatibiliteit’, ‘kleurgetrouwheid’ en ‘kleurinteracties’ niet meer aan de orde zijn wanneer een directe, adhesieve, elementkleurige, enorale restauratie van een defect wordt uitgevoerd met de hier gepresenteerde OMNICHROMA-composieten.

De innovatief ontwikkelde OMNICHROMA-composieten zijn gebaseerd op de kunststofvulmaterialen van TOKUYAMA DENTAL, die al lange tijd beproefd en getest zijn en steeds weer geoptimaliseerd worden. Volgens de fabrikant zijn alle belangrijke materiaaleigenschappen van dezelfde hoge kwaliteit als die van ESTELITE-composieten. Vanuit het standpunt van de auteur die hier verslag uitbrengt, kan dit niet worden tegengesproken voor de gebruiksperiode van OMNICHROMA en OMNICHROMA BLOCKER tot nu toe: de hantering, verwerking, gebruiksvriendelijke lichtuitharding, afwerken (contoureren/fineren), polijsten en andere belangrijke, klinisch duidelijke kenmerken verschillen bij deze nieuwe composieten niet van de vergelijkbare ESTELITE-producten van de Japanse fabrikant en ontwikkelaar van tandheelkundige verbruiksmaterialen.

De absoluut verbazingwekkende praktische en klinisch-esthetische eigenschappen van de beide ‘idiochromatische’ OMNICHROMA-composieten zijn gebaseerd op andere, exclusief door TOKUYAMA DENTAL ontwikkelde materiaaleigenschappen. Zeer vereenvoudigd kunnen deze als volgt worden beschreven: de anorganische vulstofdeeltjes hebben alleen een bijna uniforme bolvorm, met een diameter van ongeveer 260 nm. Met een proportioneel vulstofgehalte van 79 gewichtsprocent staan deze sferische deeltjes zo dicht op elkaar dat ze, bij deze speciale deeltjesgrootte, vorm en verdeling, het licht dat het composietmateriaal binnenvalt (ogenschijnlijk alleen wit, maar niettemin ‘de spectrumkleuren bevattend’) uitsluitend in het rood-gele golflengtegebied aan de waarnemer doorgeven, als gevolg van een fysisch-lichtoptisch effect - het zogeheten ‘structurele kleurenfenomeen’. Dit geselecteerde kleurbereik van het zichtbare licht komt tot stand door de ‘additieve kleurmenging’ die bij dit effect optreedt en komt precies overeen met het kleur- of lichtgolfbereik van natuurlijke gebitselementen. Aangezien het ‘structurele kleurfenomeen’ geen ‘subtractieve kleurmenging’ van het invallende licht veroorzaakt, kan het restauratiemateriaal zelfstandig de overheersende kleur van de omringende natuurlijke of kunstmatige dentitie aannemen, in een soort ‘superkameleoneffect’.

Op de afbeeldingen 1 tot 7 staat het gebruik van OMNICHROMA alleen. De volgorde van de puur technische vulbehandeling (voor een directe, adhesieve composietrestauratie) verandert absoluut niet, zoals hierboven al is uitgelegd.

TOKUYAMA DENTAL, als ontwikkelaar en fabrikant van het product, adviseert een lichtuithardingsduur van 20 seconden voor een maximale laagdikte van 2 millimeter per composietstap, als de halogeenlamp voor de fotopolymerisatie een lichtopbrengst van minstens 600 mW/cm² heeft. Deze specificatie moet strikt worden nageleefd, omdat de opaciteit van OMNICHROMA zeer opvallend is.

Wat ook opvalt bij klinisch gebruik is dat OMNICHROMA na uitharding met licht verbazingwekkend transparant kan worden - afhankelijk van de structurele toestand van het omringende natuurlijke gebitsweefsel. Dit wordt vooral duidelijk bij een directe vergelijking van de afbeeldingen 4, 5 en 6, die de restauratie van incisale glazuurdefecten laten zien.

In de afbeeldingen 8 tot 11 is het exclusieve gebruik van de OMNICHROMA BLOCKER te zien, die na uitharding met licht duidelijk ondoorzichtig is. In de afbeeldingen 8 en 9 doelgericht en met opzet. In de afbeeldingen 10 en 11 per ongeluk! Aangezien het minder transparante composietmateriaal van deze groep van ‘idiochromatische’ restauratiematerialen door de fabrikant uitdrukkelijk alleen wordt aangeduid als een composietmateriaal dat de translucentie van een vulling vermindert, moet hier ook rekening mee worden gehouden. Gebruik OMNICHROMA BLOCKER daarom nooit voor dekkende vullingen. Het domein van dit composietmateriaal is de onder- of de bovenvulling. Op grond de ervaring van de auteur is OMNICHROMA BLOCKER het materiaal bij uitstek voor post-endodontische definitieve vullingen die zowel esthetisch als biomimetisch een lichtechte indruk moeten geven, zonder een ingewikkelde bepaling van de dentine- of glazuurkleurtint te hoeven uitvoeren.

De afbeeldingen 12 en 13 illustreren het gecombineerde gebruik van OMNICHROMA en OMNICHROMA BLOCKER. De lezer kan zich kritisch uitlaten over deze directe adhesieve opbouwvulling, die ook een directe composietveneer zou kunnen worden genoemd. Alvorens een oordeel te vellen, moet echter worden opgemerkt dat deze composietrestauratie - die voldoet aan alle specificaties van een lege artis uitgevoerde vulling volgens de adhesieve techniek - vanwege de tijdsdruk slechts ca. 15 minuten behandeltijd in beslag mocht nemen.

Met een voorafgaande gedetailleerde kleurbepaling zou deze tijdspanne niet mogelijk zijn geweest voor een zowel qua kleurtint als morfologie bevredigende restauratie van de tandkroon.

De werkelijk nieuwe restauratiematerialen OMNICHROMA en OMNICHROMA BLOCKER openen nog een mogelijkheid om een belangrijke stap dichter bij de fundamentele wens van tandartsen te komen om ‘slechts één enkel, maar daarbij wel universeel toepasbaar composietvulmateriaal’ te kunnen gebruiken.

In hoeverre deze ‘idiochromatische’ materialen voor directe adhesieve restauraties van defecten in het gebitsweefsel zich kunnen handhaven als algemeen geaccepteerde kunststofvulmaterialen - en eveneens de ‘terminus technicus’ die de auteur heeft gekozen voor de lichtoptische kleuraanpassingseigenschappen algemeen zal gaan worden - valt zeker nog te bezien. Last but not least valt nog af te wachten wat onafhankelijk onderzoek en wetenschap te zeggen zullen hebben over dit werkelijk revolutionaire en innovatieve materiaal.

Vanuit het oogpunt van de hier schrijvende auteur - als klinisch gebruiker in het kader van alledaagse tandheelkundige restauraties - is deze veelbelovende materiaalcategorie, waartoe zowel OMNICHROMA als OMNICHROMA BLOCKER als pioniers behoren, zonder twijfel veelbelovend.